Vojska Osmanskog carstva je na današnji dan 1453. godine osvojila Konstantinopolj i srušila istočni ostatak Rimskog carstva (Bizant). Osvajanje Konstantinopolja je od Osmanskog carstva stvorilo svjetsku silu tog vremena, a plodovi toga i danas padaju u krilo turske nacije.
Rimski car Konstantin je nakon godina građanskih ratova u kojima je isplivao kao pobjednik odlučio da napravi “Novi Rim” i 330. godine nove ere na mjestu stare grčke kolonije Bizanta osnovao novo središte carstva. Lokacija je izabrana između ostalog kao uporište i iz kojeg bi lakše bilo kontrolisati istočne granice s opasnim neprijateljem u vidu Perzije i sjevernu granicu preko Dunava s brojnim narodima koji su vrebali bogatstva.
Dok je zapadni dio Rimskog carstva nestao pod naletima germanskih naroda u petom stoljeću, dio carstva sa sjedištem u Konstantinopolju je preživio veliku seobu naroda i nastavio da živi, sada sa većim fokusom na grčki jezik, ali su njegovi carevi i stanovnici na sebe uvijek gledali kao na istinske Rimljane.
Osmanska država nastala u Anadoliji brzo se pretvorila u glavnog i smrtnog neprijatelja sada već ostataka nekada moćnog Rimskog carstva.
Sedmi po redu osmanski sultan, Mehmed II je kao svoj životni cilj stavio da osvoji Konstantinopolj, a to mu je i pošlo za rukom 29. maja 1453. godine. Osvajanje Konstantinopolja je Mehmedu dalo nadimak “Fatih”, što znači “Osvajač”. U trenutku osvajanja grada imao je samo 21 godinu i dva mjeseca.
Mehmed II je opsadu grada počeo šestog aprila 1453. godine, a prema modernim procjenama imao je vojsku od 60.000 do 80.000 vojnika. Dio njegove vojske su činili i kontingenti vazalnih država, uključujući Srpsku despotovinu. Đurađ Branković je trebao poslati 1.500 vojnika, a među njima i rudare iz srpskih rudnika koji su trebali da odigraju veliku ulogu u urušavanju zidina kopanjem ispod njih.
Sa svoje strane car Konstantin IX Paleolog je očajnički tražio pomoć od Evrope, ali značajnije pomoći nije dobio osim od Venecije i Đenove. Venecija je poslala 800 vojnika i 15 galija, a Đenova 700 vojnika.
Zidine grada i branitelji su uspijevali da odbiju napade, ali jedan od odlučujućih momenata se desio kada je sultan Mehmed II uspio da preko kopna u Zlatni rog prebaci nekih 70 brodova. Naime, ulaz u Zlatni rog je štitio masovni lanac kojeg osmanski brodovi nisu mogli da probiju.
Preko dobro balvana koji su bili namazani mašću brodovi su prebačeni i u jutro 22. aprila šokirali branitelje Konstantinopolja koji su sada morali da brane veću površinu.
Odbrana grada je konačno popustila 29. maja. U jutro je počeo koordinisani artiljerijsko-pješadijski napad. Prva dva juriša su odbijena, ali treći juriš oko 3.000 janičara je napokon uspio. Mala grupa se popela na toranj, a komandant Đenovljana je smrtno ranjen od osmanskog topa. Ovo je dovelo do pada morala branitelja, Venecijanci i Đenovljani su pobjegli na brodove, a car Konstantin IX je poginuo u odbrani grada.
Mehmed Fatih je od Konstantinopolja stvorio centar za svoje Osmansko carstvo, a muslimanska kontrola je natjerala Evropljane da potraže druge puteve za Indiju što je dovelo do velikih geografskih otkrića.
Pod osmanskom vlasti grad je postao poznat kao Istanbul i ostao je njegovim centrom sve do kraja Prvog svjetskog rata. Ponižavajućim sporazumom u Sevresu, Osmansko carstvo je pristalo da Istanbul formalno ostane pod kontrolom sultana, ali je suština bila takva da bi zbog međunarodne kontrole koja je bila predviđena za Dardanele i Bosfor, grad ustvari bio pod međunarodnim nadzorom.
Sporazum su odbacili turski nacionalisti koji su se okupili oko Mehmed paše Ataturka i Narodne skupštine u Ankari, te su uspjeli da poraze grčku vojsku u istočnoj Anadoliji, odbace Francuze i 1923. godine potpišu sporazum iz Lozane. Ovim sporazumom je okončana saveznička okupacija Istanbula, a Republika Turska je dobila kontrolu nad Istanbulom.
Konvencija iz Montreuxa 1936. godine je regulisala prolaze kroz moreuze Bosfor i Dardanele, a Turska je ostvarila puni suverenitet. Važnost ovoga je došla na vidjelo po izbijanju ruske agresije na Ukrajinu, kada je Turska zabranila ulazak dodatnih ruskih brodova u Crno more, ali i dodatnih zapadnih brodova mimo onoga što je predviđeno uslovima konvencije.
Strateški položaj Istanbula na ulazu u Crno more, kao poveznice Evrope, Azije i Bliskog istoka i u moderno doba ostaje aktuelan kao i tokom antičkog perioda i srednjeg vijeka. Turska kontrola nad njim od ove države čini geostratešku silu koja je u poziciji da balansira između zapada i istoka.
